Η νόσος Πάρκινσον είναι μια χρόνια προοδευτικά εξελισσόμενη εκφυλιστική νόσος του εγκεφάλου που επηρεάζει κυρίως την κίνηση. Λέγοντας εκφυλιστική εννοούμε ότι κάποια από τα νευρικά κύτταρα πεθαίνουν γρηγορότερα - εκφυλίζονται. Αυτό δε συμβαίνει ξαφνικά, αλλά προοδευτικά και έτσι τα συμπτώματα της νόσου με τον καιρό επιδεινώνονται.
Πώς προκαλούνται τα συμπτώματα της νόσου;Η κίνησή μας ελέγχεται από την παραγωγή μιας χημικής ουσίας που λέγεται ντοπαμίνη. Αυτή παράγεται από εξειδικευμένα νευρικά κύτταρα σε μια πολύ μικρή περιοχή του εγκεφάλου, τη μέλαινα ουσία. Όταν τα κύτταρα αυτά σταδιακά πεθαίνουν, μειώνεται ανάλογα και η παραγωγή της ντοπαμίνης και χάνεται η αρμονία στην κίνησή μας. Έτσι παρουσιάζονται τα συμπτώματα της Ν. Πάρκινσον.
Ποια είναι τα συμπτώματα της Ν. Πάρκινσον;
Τα συμπτώματα τα χωρίζουμε σε αυτά που αφορούν την κίνηση και σε αυτά που δεν την αφορούν. Τα κινητικά συμπτώματα είναι ο τρόμος (τρέμουλο) που μπορεί να είναι στα χέρια, τα πόδια ή και το σαγονι, η βραδύτητα στις κινήσεις όπως στο περπάτημα, και το ντύσιμο, η δυσκαμψία των μυών και η αστάθεια ή διαταραχή στην ισσοροπία, που μπορεί να προκαλεί συχνά πτώσεις. Τα μη κινητικά συμπτώματα μπορεί να είναι, η υπόταση, η αυξημένη εφίδρωση, οι διαταραχές του ύπνου, η κατάθλιψη, η δυσκοιλιότητα και η εύκολη κόπωση. Κάθε ασθενής είναι μοναδικός και δεν εμφανίζει όλα τα συμπτώματα.
Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου;
Η διάγνωση της νόσου γίνεται μόνο με την κλινική εξέταση. Ένας έμπειρος νευρολόγος θα διαπιστώσει αν έχετε τη νόσο, από τα συμπτώματα που θα του αναφέρεται και από την εξέταση που θα σας κάνει. Δεν υπάρχει καμία εργαστηριακή εξέταση που να επιβεβαιώνει τη νόσο. Υπάρχουν μόνο, εξετάσεις που θα σας συστήσει ο νευρολόγος σας, για να αποκλείσει άλλες παθήσεις που μοιάζουν με τη Ν. Πάρκινσον και να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία.
Τι προκαλεί τη Ν. Πάρκινσον;
Τα αίτια της νόσου παραμένουν άγνωστα. Όμως υπάρχει συστηματική έρευνα για την ανακάλυψη της αιτίας όπως επίσης και για την συσχέτισή της με περιβαλλοντικούς και γενετικούς παράγοντες.
Είναι κληρονομική νόσος;
Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων η νόσος δεν κληρονομείται. Ωστόσο, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει αρκετά γονίδια υπεύθυνα για την εμφάνιση της νόσου σε έναν πολύ μικρό αριθμό οικογενειών παγκοσμίως.
Πόσο συχνή είναι και σε ποια ηλικία εμφανίζεται;
Ο μέσος όρος της ηλικίας εμφάνισης είναι τα 60 έτη. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Εταιρείας για τη Ν. Πάρκινσον (E.P.D.A.), περίπου το 1% των ανθρώπων σε ηλικία άνω των 60 ετών παρουσιάζει τη νόσο. Όμως, στο 10% περίπου των ασθενών η διάγνωση γίνεται πριν τα 50. Υπάρχει και η νεανική μορφή της νόσου που εμφανίζεται σε άτομα κάτω των 40 ετών και σε ποσοστό 5-10% των συνολικών ασθενών με Ν. Πάρκινσον.
Υπάρχει θεραπεία;
Δεν υπάρχει μέχρι στιγμής θεραπεία της νόσου ή ένας τρόπος αποτροπής της εξέλιξης της νόσου. Υπάρχουν όμως αρκετά φάρμακα που βελτιώνουν σημαντικά τα συμπτώματα για πολλά χρόνια, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής. Η φαρμακευτική θεραπεία στηρίζεται στην αναπλήρωση των επιπέδων ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Υπάρχει, επίσης, και η χειρουργική αντιμετώπιση, όταν τα φάρμακα έχουν μεν δράση, αλλά δεν ελέγχουν συνεχώς τα συμπτώματα. Οι ασθενείς πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια για να είναι κατάλληλοι για την χειρουργική αντιμετώπιση. Η συμβουλή μιας εξειδικευμένης σε αυτή την μέθοδο ομάδας, είναι απαραίτητη. Η φυσική άσκηση επίσης έχει αποδειχτεί ότι βοηθά πολύ στον έλεγχο των συμπτωμάτων και την ευεξία.
Πεθαίνεις από τη Ν. Πάρκινσον;
Δεν πεθαίνεις από τη Ν. Πάρκινσον. Ωστόσο, η νόσος εξελίσσεται, τα συμπτώματα χειροτερεύουν και νέα εμφανίζονται. Ο ρυθμός εξέλιξης την νόσου είναι και αυτός μοναδικός για κάθε ασθενή. Πολλοί αναγκάζονται να σταματήσουν την εργασία τους. Η ποιότητα ζωής με τη πάροδο των ετών επιδεινώνεται σημαντικά.
Τι μπορώ να κάνω;
Να συνεχίσετε τις αγαπημένες σας δραστηριότητες. Η Ν. Πάρκινσον θα είναι πάντα μέρος της ζωή σας, προσαρμοστείτε. Να βρείτε έναν ιατρό νευρολόγο που θα σας παρακολουθεί και που θα εμπιστεύεστε. Να αθλείστε. Να μένετε ενήμεροι για τις εξελίξεις. Να έρθετε σε επαφή με μια ομάδα υποστήριξης στην περιοχή σας.