Ο καρκίνος του μαστού είναι μία νόσος που θεραπεύεται σε σημαντικό βαθμό, αρκεί να διαγνωστεί εγκαίρως.
Επιδημιολογία
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες. Στην Ελλάδα, κάθε χρόνο εμφανίζονται περίπου 4.000 νέα περιστατικά, ενώ η συγκεκριμένη μορφή καρκίνου αποτελεί το 24% των καρκίνων στις γυναίκες. Ο καρκίνος του μαστού είναι η πρώτη αιτία θανάτου στις γυναίκες ηλικίας 45-60 ετών.
Παράγοντες κινδύνου
Αν και δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί τι ακριβώς προκαλεί τον καρκίνο του μαστού, υπάρχουν ωστόσο ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την ασθένεια. Παράγοντες κινδύνου ονομάζονται οι παράγοντες εκείνοι που δύνανται να αυξήσουν την πιθανότητα μιας γυναίκας να αναπτύξει καρκίνο του μαστού. Παρακάτω περιγράφονται κάποιοι από τους παράγοντες αυτούς. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι γυναίκες οι οποίες εμφανίζουν έναν ή περισσότερους από αυτούς τους παράγοντες μπορεί να μην αναπτύξουν ποτέ καρκίνο του μαστού.
Ηλικία – η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού αυξάνεται με την ηλικία. 2 στις 3 γυναίκες με καρκίνο του μαστού είναι ηλικίας 55 ετών ή περισσότερο.
Κληρονομικότητα – Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού είναι μεγαλύτερος για τις γυναίκες των οποίων συγγενικά πρόσωπα έχουν εμφανίσει την ασθένεια.
Έμμηνος ρύση – γυναίκες με πρόωρη εμμηναρχή (πριν την ηλικία των 12 ετών) ή καθυστερημένη εμμηνόπαυση (μετά την ηλικία των 55 ετών) έχουν ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Γενετικοί Παράγοντες Κινδύνου – 5-10% των καρκίνων του μαστού σχετίζονται με μεταλλάξεις σε ορισμένα γονίδια. Οι πιο κοινές μεταλλάξεις είναι εκείνες των γονιδίων BRCA1 και BRCA2. Οι γυναίκες με αυτές τις μεταλλάξεις έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Αριθμός κυήσεων – γυναίκες που δεν έχουν κάνει παιδιά ή που απέκτησαν το πρώτο παιδί μετά την ηλικία των 30 έχουν ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Παράγοντες τρόπου ζωής – η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η παχυσαρκία και η απουσία σωματικής άσκησης αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Δευτερογενής Πρόληψη
- Μηνιαία αυτοεξέταση των μαστών σε ενήλικες γυναίκες.
- Ετήσια εξέταση των μαστών από τον οικογενειακό γιατρό ή τον γυναικολόγο μετά το 20ο έτος της ζωής.
- Μαστογραφία αναφοράς για συγκριτικούς λόγους στο 40ο έτος της ηλικίας, η οποία θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά 3ετία σε γυναίκες μικρότερες των 50 ετών και ανά διετία μετά το 50ο έτος.
Διάγνωση και Σταδιοποίηση του Καρκίνου του Μαστού
Η διάγνωση και η σταδιοποίηση του καρκίνου του μαστού γίνεται μέσω μίας σειράς εξετάσεων:
- Ακτινογραφία θώρακος
- Μαστογραφία
- Σπινθιρογράφημα οστών
- Αξονική Τομογραφία (CT)
- Μαγνητική Τομογραφία (MRI)
- Εξετάσεις Αίματος
Η σταδιοποίηση είναι διαδικασία κατά την οποία εξακριβώνεται η εξάπλωση του καρκίνου. Η εξάπλωση του καρκίνου του μαστού κατηγοριοποιείται σε 4 στάδια. Στα στάδια 0 έως ΙΙΙ, η νόσος δεν έχει επεκταθεί σε άλλα όργανα του σώματος, πέραν του μαστού ή των γειτονικών λεμφαδένων. Κατά το στάδιο IV , η νόσος έχει πλέον επεκταθεί (μετάσταση) σε άλλα όργανα του σώματος, όπως τα οστά, το συκώτι, τους πνεύμονες, τον εγκέφαλο ή ακόμη και σε λεμφαδένες που βρίσκονται μακριά από τον μαστό.
Η διαδικασία σταδιοποίησης είναι εξαιρετικά σημαντική διότι, καθορίζει την περαιτέρω θεραπεία.
Θεραπευτική Αντιμετώπιση
Οι θεραπείες κατά του καρκίνου του μαστού εξαρτώνται από το στάδιο της νόσου και συνήθως εμπίπτουν στις παρακάτω κατηγορίες
Εγχείριση - Οι περισσότερες γυναίκες με καρκίνο του μαστού υποβάλλονται σε κάποιου είδους εγχείριση για να αφαιρέσουν τον καρκινικό ιστό. Το είδος εγχείρισης εξαρτάται από το μέγεθος και την εξάπλωση του όγκου. Μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθεί τμήμα ή ακόμα και ολόκληρος ο μαστός.
Χημειοθεραπεία – Μπορεί να χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή, από το στόμα ή ενδοφλέβια, για να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα ή να εμποδίσει την ανάπτυξή τους. Το φάρμακο εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος και βοηθάει ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση καρκίνου που έχει ήδη εξαπλωθεί (μεταστατικός καρκίνος του μαστού).
Επικουρική Θεραπεία – Ακόμη και σε αρχικά στάδια καρκίνου, οι γιατροί πιστεύουν πως κάποια καρκινικά κύτταρα μπορεί να αποσπαστούν από τον κύριο όγκο και να εξαπλωθούν σε άλλα όργανα ή στα κόκκαλα. Αυτά τα κύτταρα δεν προκαλούν κάποιο σύμπτωμα και δεν μπορούν να εντοπιστούν με παραδοσιακές τεχνικές απεικόνισης, με αποτέλεσμα οι γιατροί να προτείνουν προληπτική χημειοθεραπευτική αγωγή για την εξάλειψή τους. Αυτού του είδους η χημειοθεραπεία που δεν έχει ως σκοπό την μείωση του όγκου αλλά την μείωση των υποτροπών λέγεται, επικουρική θεραπεία.
Ακτινοθεραπεία - Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιεί ακτίνες υψηλής ενέργειας (όπως οι ακτίνες Χ) για να καταστρέψει ή να συρρικνώσει καρκινικά κύτταρα.
Ορμονοθεραπεία – Τα οιστρογόνα είναι ορμόνες που σε κάποιες γυναίκες μπορεί να προωθήσουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Ορισμένα φάρμακα εμποδίζουν άμεσα την δράση των οιστρογόνων στα καρκινικά κύτταρα, ενώ άλλα, όπως οι αναστολείς της αρωματάσης, αναστέλλουν την παραγωγή τους. Η ορμονοθεραπεία δίνεται για την θεραπεία καρκίνου του μαστού που είναι θετικός σε ορμονικούς υποδοχείς.
Στοχευμένη Θεραπεία – Νεώτερα φάρμακα επιτίθενται με μεγαλύτερη ακρίβεια σε συγκεκριμένους μοριακούς στόχους στα καρκινικά κύτταρα. Με τον τρόπο αυτό, είναι αποτελεσματικά χωρίς να επηρεάζουν πολύ τους φυσιολογικούς ιστούς, άρα συνήθως έχουν λιγότερες παρενέργειες.
glaxosmithkline.gr